อาการข้างเคียงของยารักษาสมองเสื่อม

*ปัจจุบันยังไม่มียาตัวใดที่ใช้รักษาโดยเฉพาะ ดังนั้นยาอาจไม่สามารถควบคุมอาการได้เสมอไป

ทำความรู้จักกับยาประเภทต่าง ๆ

1. กลุ่มยารักษาอาการโรคจิต

แบ่งออกเป็น 2 กลุ่ม คือ

กลุ่มยารักษาอาการโรคจิตรุ่นใหม่ (novel antipsychotics)

มีดังนี้ Risperidone (ริสเพอริโดน) Olanzapine (โอแลนซาปีน) Quetiapine (ควิไทอะปีน) Aripiprazole (อะริพิพราโซล)
สรรพคุณ ช่วยลดอาการทางจิต ลดความก้าวร้าวและกระวนกระวายใจ
ผลข้างเคียง อาการมือสั่น ตัวเกร็ง คอแข็ง เดินคล้ายหุ่นยนต์ ความดันโลหิตต่ำ เสี่ยงภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ เบาหวาน น้ำหนักขึ้น ง่วงซึม

กลุ่มยารักษาอาการโรคจิตรุ่นเดิม (classical antipsychotics)

เช่น ยา Haloperidol (ฮาโลเพอริดอล)
สรรพคุณ ลดความกังวล ลดความก้าวร้าว ความคิดลบ และอาการหลอน
ผลข้างเคียง การใช้ยาในกลุ่มนี้มักจะทำให้ผู้ป่วยมีอาการมือสั่น ตัวเกร็ง คอแข็ง เดินคล้ายหุ่นยนต์ โดยเฉพาะผู้ป่วยสมองเสื่อมแบบ Parkinson’s disease with dementia (PDD) และแบบ Lewy-body (DLB) จึงไม่ควรใช้ยานี้ รวมทั้งเลี่ยงการใช้ยา Thioridazine (ไทโอริดาซีน) Chlorpromazine (คลอร์โปรมาซีน) Perphenazine (เพอร์เฟนาซีน) เพราะทำให้ความจำแย่ลง และเสี่ยงต่อการเกิดภาวะแทรกซ้อนด้านหัวใจ

*การใช้ยารักษาอาการโรคจิต อาจเพิ่มความเสี่ยงต่อการเสียชีวิต ควรใช้ด้วยความระมัดระวัง ติดตามอาการข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นและควรใช้เป็นระยะเวลาสั้น ๆ

2. กลุ่มยาต้านเศร้า (Antidepressants) กลุ่มยา selective serotonin reuptake inhibitors (SSRIs)

ยาที่ได้ผลดีในการรักษาอาการซึมเศร้าในผู้ป่วยสมองเสื่อม คือ ยา Sertraline (เซอร์ทราลีน) และ Escitalopram (เอสซิตาโลแพรม) Fluoxetine (ฟลูออกซิทีน)
ผลข้างเคียง เกิดอาการกระวนกระวายได้บ้าง คลื่นไส้ ปั่นป่วนท้อง เบื่ออาหาร น้ำหนักลด EPS นอนไม่หลับ

การใช้ยาฟลูออกซิทีนต้องระมัดระวังการใช้ในผู้มีภาวะสมองเสื่อมที่ใช้ยาประจำตัวหลายขนาน เพราะอาจมีปัญหายาตีกัน

ยาต้านเศร้าอื่น ๆ

Trazodone (ทราโซโดน)

สรรพคุณ ช่วยให้นอนหลับดีขึ้น
ผลข้างเคียง ง่วงซึม ความดันตกระหว่างเปลี่ยนท่า

Mianserin (ไมแอนเซอริน)

สรรพคุณ ช่วยให้นอนหลับดีขึ้นในผู้ที่มีปัญหานอนไม่หลับจากโรคซึมเศร้าได้
ผลข้างเคียง ง่วงซึม

Mirtazapine (เมอร์เทซาปีน)

สรรพคุณ ช่วยให้นอนหลับดีขึ้น ต้านเศร้า
ผลข้างเคียง ง่วงซึม น้ำหนักขึ้น

Venlafaxine (เวนลาฟาซีน)

ผลข้างเคียง คลื่นไส้ ปั่นป่วนท้อง กระสับกระส่่าย ความดันโลหิตสููงขึ้น ควรระวังการใช้ในผู้ที่มีความดันโลหิตสูง

Agomelatine

สรรพคุณ ช่วยรักษาปัญหานอนไม่หลับจากโรคซึมเศร้าได้
ผลข้างเคียง ง่วง ซึม อาจเพิ่มระดับค่าเอนไซม์ของตับ

*ควรหลีกเลี่ยงการใช้กลุ่มยา tricyclicantidepressants (TCAs) เช่น amitryptyline รักษาอาการซึมเศร้าในผู้มีภาวะสมองเสื่อมเพราะทำให้ความจำแย่ลง และเสี่ยงต่ออาการหัวใจเต้นผิดจังหวะ
*ยารักษาภาวะสมองเสื่อมเป็นยาอันตราย ห้ามใช้เอง แพทย์ต้องเป็นผู้พิจารณาสั่งยาเท่านั้น