ปัญหาผู้สูงอายุกลั้นปัสสาวะไม่อยู่

11 July 2024
ปัญหาผู้สูงอายุกลั้นปัสสาวะไม่อยู่
เมื่อถึงวัยสูงอายุมักจะพบปัญหาการกลั้นปัสสาวะไม่อยู่หรือปัสสาวะเล็ด ส่งผลต่อการใช้ชีวิตตามปกติ ขาดความมั่นใจ ไม่อยากออกไปไหน ไม่อยากเข้าสังคม เสี่ยงหกล้มจากความเร่งรีบเข้าห้องน้ำ

เมื่อผู้สูงอายุหกล้มเสี่ยงต่อการบาดเจ็บ พิการ และอาจเป็นอันตรายถึงชีวิต
สาเหตุกลั้นปัสสาวะไม่อยู่ 
- ผู้หญิง : เกิดจากฮอร์โมนเอสโตรเจนลดลง หูรูดท่อปัสสาวะจึงปิดไม่สนิท กล้ามเนื้ออุ้งเชิงกรานอ่อนแอ ปัสสาวะเล็ดได้ง่ายเมื่อไอ จาม หัวเราะ หรือยกของหนัก 
- ผู้ชาย : เกิดจากต่อมลูกหมากโต ขวางทางเดินปัสสาวะ ทำให้ปัสสาวะตกค้างในกระเพาะปัสสาวะมาก ทำให้ต้องปัสสาวะบ่อย หรือปัสสาวะเล็ด
- ระบบประสาทในการควบคุมการขับถ่ายบกพร่อง มักพบในผู้ป่วยทางจิตเวช เช่น ผู้ป่วยสมองเสื่อม ซึมเศร้า สมาธิสั้น วิตกกังวล  
- ติดเชื้อ หรือมีเนื้องอกในทางเดินปัสสาวะ
- สภาพร่างกายที่เคลื่อนไหวไม่ได้หรือไม่สะดวก
- มีอาการไอจามเป็นประจำ 
- ท้องผูกเป็นประจำ 
แก้ไขอย่างไรดี
1. ปรับการดื่ม  ดื่มในปริมาณพอเหมาะ ก่อนเข้านอน 3-4 ชั่วโมงควรดื่มน้ำแต่น้อย งดเครื่องดื่มที่กระตุ้นการปัสสาวะ อย่างแอลกอฮอล์และคาเฟอีน  เช่น เหล้า เบียร์  ชา กาแฟ โกโก้ เป็นต้น
2. ควบคุมน้ำหนักตัวไม่ปล่อยให้อ้วน
3. เมื่อปวดปัสสาวะแล้วปัสสาวะออกมาเล็กน้อยอย่ารีบไปห้องน้ำทันที ค่อย ๆ ฝึกยืดเวลาการไปปัสสาวะแต่ละครั้งให้นานขึ้น 
4. บริหารกล้ามเนื้อหูรูด หรือฝึกขมิบ โดยขมิบแล้วนับ 1-5 จากนั้นคลายกล้ามเนื้อ ทำซ้ำประมาณ 10-15 ครั้ง ทำวันละ  3 ครั้ง  ไม่กลั้นหายใจ ฝึกเป็นประจำทุกวัน เวลาไหนก็ได้ นั่งทำงาน นั่งรถ ดูโทรทัศน์  เป็นต้น
5. หลีกเลี่ยง การยกของหนัก บริเวณที่มีฝุ่นหรือกลิ่นแรง ป้องกันการเป็นหวัด เพื่อเลี่ยงการไอจาม
6. แก้ปัญหาท้องผูก ด้วยการรับประทานผักผลไม้ ดื่มน้ำให้พอเพียง เคลื่อนไหวร่างกาย และออกกำลังกาย เป็นต้น
อย่างไรก็ตามหากไม่สามารถแก้ปัญหาได้ด้วยตัวเอง ควรปรึกษาแพทย์เพื่อรับการรักษา 
Caregiver Connect
 
© Geriatrics Medicine, Faculty of Medicine Ramathibodi Hospital, Mahidol University. All Rights Reserved.