ดูแลพ่อสมองเสื่อมด้วยรักและเข้าใจ วันพ่อ 5 ธันวาคม

5 December 2025
ดูแลพ่อสมองเสื่อมด้วยรักและเข้าใจ วันพ่อ 5 ธันวาคม
เมื่อรับบทบาทผู้ดูแลผู้ป่วยสมองเสื่อม ความรักความผูกพันเป็นแรงใจสำคัญส่งให้คนเป็นลูกทำหน้าที่ดูแลพ่ออย่างเต็มความสามารถ  

อย่างไรก็ตามสำหรับบางครอบครัว การที่ลูกสาวเป็นผู้ดูแลอาจพบบททดสอบยากขึ้นในเรื่องของความแตกต่างระหว่างเพศ เนื่องจากระยะอาการที่ผู้ป่วยช่วยเหลือตัวเองได้น้อยลง แม้กระทั่งกิจวัตรส่วนตัวอย่างการอาบน้ำ แต่งตัว หรือเข้าห้องน้ำ  คนเป็นพ่อต้องพึ่งพาลูกแทบทุกด้าน พ่ออาจรู้สึกอึดอัดไม่สบายใจหากมีคนเข้ามาจัดการดูแลเรื่องที่มีความเป็นส่วนตัวสูง ผู้ป่วยบางรายอาจต่อต้านรุนแรง 

ด้วยเหตุนี้ผู้ดูแลจึงจำเป็นต้องใช้ความละเอียดอ่อน เคารพความเป็นส่วนตัว ดูแลด้วยความเคารพและให้เกียรติในฐานะที่ท่านเป็นพ่อของเรา 
ดูแลอย่างไรให้พ่อรู้สึกสบายใจ 

1. ให้เกียรติ

ถึงแม่สมองผู้ป่วยจะเสื่อมลง อาจมีพฤติกรรมย้อนกลับไปเหมือนเด็ก การระลึกไว้เสมอว่าท่านเป็นพ่อของเรา จะช่วยให้ผู้ดูแลไม่ลืมปฏิบัติกับผู้ป่วยด้วยความเคารพ
   
2. สื่อสารอย่างเหมาะสม

- พูดกับผู้ป่วยอย่างสุภาพ พยายามเลี่ยงการออกคำสั่ง ดุ ตะคอก 

- เลี่ยงการต่อว่าให้อับอาย และไม่วิพากษ์วิจารณ์ผู้ป่วยให้คนอื่นฟังต่อหน้า

- ภาวะสมองเสื่อมส่งผลให้ผู้ป่วยมีพฤติกรรมไม่เหมาะสมได้ เช่น ถอดเสื้อผ้าในที่สาธารณะ อาจเกิดจากอาการคัน หาผ้าช่วยคลุมปกปิด พาเลี่ยงออกไป ถ้าปวดปัสสาวะให้พาไปห้องน้ำ หรือสื่อสารง่าย ๆ กระชับ ว่าตอนนี้อยู่ข้างนอกต้องสวมเสื้อผ้าให้เรียบร้อย เลี่ยงการใช้อารมณ์หรืออธิบายยาว ๆ  

3. เคารพความเป็นส่วนตัว

- ขออนุญาตหรือบอกให้ผู้ป่วยรับทราบก่อน ว่าจะช่วยผู้ป่วยทำอะไรในขณะนั้น เช่น  เปลี่ยนเสื้อผ้า อาบน้ำ สระผม เช็ดตัว ทำความสะอาด เปลี่ยนผ้าอ้อม หรือเข้าห้องน้ำ เนื่องจากผู้ป่วยอาจรู้สึกอับอาย อึดอัด หรือตกใจกับการที่คนอื่นมาถอดเสื้อผ้า คุกคามความเป็นส่วนตัว ถึงแม้จะเป็นเหตุการณ์ประจำวัน แต่ผู้ป่วยจำไม่ได้ ไม่เข้าใจ  การมองจากมุมของผู้ป่วยจะช่วยให้เข้าใจท่านมากขึ้น  

- หากผู้ป่วยอึดอัดไม่สบายใจ อาจให้สวมเสื้อผ้า หรือมีผ้าคลุมตัวระหว่างอาบน้ำ เพื่อให้รู้สึกมีความเป็นส่วนตัว

4. ทำกิจวัตรประจำวันเป็นเวลา

พยายามจัดกิจวัตรประจำวันของผู้ป่วยเป็นเวลา แต่ควรมีความยืดหยุ่น การปฏิบัติซ้ำ ๆ สม่ำเสมอ คาดเดาได้ว่าแต่ละช่วงเวลาต้องทำอะไรบ้าง จะช่วยให้ผู้ป่วยเกิดความคุ้นเคย ลดการต่อต้านลง   

5. สร้างบรรยากาศผ่อนคลาย 

ก่อนพาอาบน้ำแต่งตัว อาจเปิดเพลงที่ผู้ป่วยชอบ หาของโปรดหรือเครื่องดื่มที่ผู้ป่วยชอบมาให้รับประทาน เพื่อช่วยให้รู้สึกผ่อนคลาย
ผู้ดูแลเองควรได้รับความสบายใจเช่นกัน 


หากการดูแลเป็นปัญหาเกินรับมือ ผู้ป่วยอาจต่อต้านมาก ผู้ดูแลลองขอความช่วยเหลือจากคนในครอบครัวที่เป็นผู้ชายมาช่วยดูแลกิจวัตรส่วนตัว เข้าร่วมกลุ่มผู้ดูแลขอคำปรึกษาจากผู้ดูแลท่านอื่น เช่น เฟซบุ๊กสมาคมผู้ดูแลผู้ป่วยสมองเสื่อม หรือขอคำแนะนำจากแพทย์ 
Caregiver Connect
 
© Geriatrics Medicine, Faculty of Medicine Ramathibodi Hospital, Mahidol University. All Rights Reserved.