รักนะตัวเอง

ภารกิจประจำวัน ความรับผิดชอบทั้งเรื่องเล็กเรื่องใหญ่ อารมณ์ขุ่นมัวจากความปั่นป่วนของผู้ป่วย จากการที่ดูแลได้ไม่ดีพอตามที่ตั้งใจไว้ จึงเกิดความเครียด ความเหนื่อยล้าสะสม จะดูแลหรือรักตัวเองอย่างไรก็หมดพลังเสียแล้ว
ผู้ดูแลเองต้องการการดูแลเอาใจใส่เช่นกัน ถึงแม้หลายท่านรู้สึกว่าแทบจะเป็นไปไม่ได้ก็ตาม
ด้วยสถานการณ์บังคับ ทำให้ผู้ดูแลต้องให้ความสนใจกับผู้ป่วยเป็นอันดับแรก จึงลืมไปว่าตัวผู้ดูแลเองก็ต้องการความเอาใจใส่เช่นกัน หากร่างกายอ่อนล้า สุขภาพอ่อนแอ สุขภาพจิตย่ำแย่ แน่นอนว่าจะส่งผลต่อคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้
ความจริงแล้วการให้เวลาตัวเองแม้เพียงเล็กน้อย ได้หันกลับมาเอาใจใส่สุขภาพกายให้แข็งแรง สุขภาพใจเข้มแข็ง ก็จะช่วยให้ดูแลผู้ป่วยสมองเสื่อมของเราได้ดีที่สุดตามความตั้งใจของผู้ดูแล
ความจริงแล้วการให้เวลาตัวเองแม้เพียงเล็กน้อย ได้หันกลับมาเอาใจใส่สุขภาพกายให้แข็งแรง สุขภาพใจเข้มแข็ง ก็จะช่วยให้ดูแลผู้ป่วยสมองเสื่อมของเราได้ดีที่สุดตามความตั้งใจของผู้ดูแล
ผู้ดูแลหลายท่านไม่มีเวลาเอาใจใส่ตัวเอง ในขณะเดียวกันก็มักรู้สึกผิดหรือคิดว่าเป็นการเห็นแก่ตัว ถ้าหากแบ่งเวลาพักกายพักใจทำกิจกรรมที่ชอบบ้าง
การให้ตัวเองได้พักจะเป็นการฟื้นฟูทั้งกายใจของผู้ดูแล
โดยทั่วไปแล้วเรามักจะดูแลผู้ป่วยไปในแต่ละวันโดยไม่ได้วางตารางอย่างชัดเจน ซึ่งเป็นเรื่องปกติ
ผู้ดูแลหลายท่านทำตารางเวลาขึ้นมาเพื่อดูแลผู้ป่วยอย่างเป็นระบบ ทำเป็นกิจวัตรประจำวันซ้ำๆ ประโยชน์ที่ได้รับก็คือช่วยให้การจัดการง่ายขึ้น ผู้ป่วยเองคุ้นเคยกับกิจวัตรต่าง ๆ จะเกิดขึ้นในเวลาไหนอย่างไร เมื่อเกิดความเคยชินก็ช่วยลดการต่อต้านลงไปได้
คราวนี้มาลองใส่เวลาพักสำหรับผู้ดูแลเป็นส่วนหนึ่งในตารางดูแลผู้ป่วยบ้าง
อาจจะวันละ 5-10 นาที บางวันอาจจัดเวลาให้มากกว่านั้น เพื่อคลายความเครียดความเหนื่อยล้า
ถึงแม้จะทำไม่ได้ตามตามที่ตั้งใจไว้ อย่าเอาจริงเอาจังกับตาราง จะได้ไม่เพิ่มความเครียด ให้ตารางมีหน้าที่ช่วยเตือนให้ผู้ดูแลดูแลตัวเองและรับรู้ว่าได้มีเวลาเป็นอิสระบ้าง
การได้พักยาวอย่างเต็มที่อย่างใจต้องการมักจะเป็นไปไม่ได้ เมื่อไม่ได้สักทีจึงรู้สึกหมดพลัง การวางแผนดี ๆ อาจช่วยได้ เช่น กำหนดช่วงเวลาที่ยืดหยุ่นได้ เตรียมการต่าง ๆ ให้พร้อมสำหรับหาคนมาดูแลแทน
ปรึกษาหรือขอความช่วยเหลือจากคนในครอบครัว กลุ่มสนับสนุนผู้ดูแล หรือจ้างผู้ดูแลมืออาชีพมาช่วยเป็นครั้งคราว
ถ้ายังหาโอกาสพักเต็ม ๆ ไม่ได้ล่ะ จะทำอย่างไรดี ในเมื่อภารกิจแต่ละวันกินเวลามากอยู่แล้ว ผู้ดูแลคงไม่อยากเพิ่มภาระการดูแลตัวเองด้วยการต้องลุกขึ้นมาทำอะไรใหญ่โตอีก
การให้เวลา 5-10 นาทีแทรกเป็นช่วงสั้น ๆ มีค่ามากกว่าที่คิด ช่วยให้ได้พักได้ผ่อนคลาย สลายความตึงเครียดความอ่อนล้าได้
1. นั่งพักหายใจเข้าออกช้า ๆ ลึก ๆ ผ่อนคลาย หรือทำสมาธิ ช่วยให้อารมณ์สงบลงง่ายเมื่อรู้สึกเครียดหรืออารมณ์ไม่ดี
2. ล้างหน้า หรืออาบน้ำแบบเร็ว ๆ จะช่วยให้สดชื่นได้ทันที
3. ยืดเส้นสาย ออกกำลังแขน ขา หลัง เอว ฯลฯ เป็นส่วน ๆ ทำทีละส่วน นึกได้ก็บริหาร 1 เซ็ท จะเป็นการช่วยผ่อนคลายกล้ามเนื้อที่ยึดตึงอยู่และสร้างความแข็งแรงให้กล้ามเนื้อ และยังช่วยเพิ่มการหลั่งฮอร์โมนความสุข
4. จิบเครื่องดื่ม รับประทานผลไม้ ขนมที่ชอบ
อาหารหลายชนิดช่วยคลายเครียดได้ เช่น ปลา ไข่ ส้มและผลไม้รสเปรี้ยว กล้วย ผักโขม เมล็ดฟักทอง ถั่วเมล็ดแห้ง นม โยเกิร์ตธรรมชาติ กิมจิ ดาร์กช็อกโกแลต ฯลฯ ทั้งนี้ควรรับประทานอาหารให้ครบทั้ง 5 หมู่และดื่มน้ำให้พอเพียง
5. ฟังเพลงที่ชอบ ร้องเพลง เต้นตามจังหวะเพลง ฟังเรื่องเล่าสนุกสนาน เพลิดเพลิน
6. ดูคลิปสั้น ๆ ที่ชอบ ดูแล้วผ่อนคลาย เช่น คลิปสัตว์น่ารัก คลิปตลก เรื่องราวแปลกใหม่
7. ดูหรือฟังคลิปที่ได้ประโยชน์หรือได้ฝึกสิ่งที่ชอบ เช่น คลิปสุขภาพ เรียนภาษาค่อย ๆ สะสมคำศัพท์ ทำงานศิลปะ คลิปทำอาหาร-เครื่องดื่ม แต่งหน้า เคล็ดลับต่าง ๆ ฯลฯ
8. อ่านหนังสือ
9. ทำงานศิลปะง่าย ๆ วาดภาพ ระบายสี เย็บปักถักร้อย พับหรือตัดกระดาษ ปั้นดิน
10. นวดตัวเอง
11. ใช้กลิ่นหอมเพื่อให้สดชื่น เช่น ดมดอกไม้ ทาครีมบำรุงผิว ใช้น้ำหอม หรือน้ำมันหอมระเหยกลิ่นที่ชอบ
12. ดูแลต้นไม้ เช่น ผักสวนครัวที่ปลูกไว้ เติมปุ๋ย เด็ดใบเหลืองทิ้ง จัดการแมลง
13. เดินเล่นในบ้านหรือนอกบ้าน
14. คุยกับเพื่อน
15. เล่นกับสัตว์เลี้ยง
ถ้าลองฝึกผ่อนคลายในระยะเวลาสั้น ๆ ได้แล้วผู้ดูแลอย่าลืมชื่นชมกับความสำเร็จนี้ แนะนำให้ใช้วิธีค่อยเป็นค่อยไปในการเพิ่มเวลาพักให้ตัวเอง ขั้นต่อไปจะช่วยให้ปรับเพิ่มเวลาได้ง่าย มีเวลาพักผ่อนคลายร่างกายและจิตใจเพิ่มขึ้นนั่นเอง
บทความที่เกี่ยวข้อง
บทความอื่นที่น่าสนใจ
แนะนำอุปกรณ์และการใช้
อุปกรณ์การดูแลแผลกดทับ
การดูแลแผลกดทับ ใช้อุปกรณ์ที่ต่างกันตามระดับแผลกดทับ ...
ประเด็นที่ต้องระวัง
ประเด็นที่ต้องระวังในเรื่องการขับรถ
หลีกเลี่ยงอย่าเสี่ยงขับรถ ผู้ที่มีภาวะสมองเสื่อมอาจเกิดอาการหลงลืม ...
Caregiver Connect