เมื่อแม่ลืมเรา วันแม่ 12 สิงหาคม

การสูญเสียความจำของแม่ที่มีภาวะสมองเสื่อม เมื่อมาถึงจุดหนึ่งมักจะกระทบกระเทือนจิตใจผู้ดูแล เมื่อแม่ลืมแม้กระทั่งลูกซึ่งเป็นคนใกล้ชิดที่สุดที่อยู่ด้วยกันทุกวัน
คนที่เรารักลืมเราอาจเป็นเรื่องทำใจได้ยาก การเรียนรู้เพื่อปรับใจจะช่วยเยียวยาคนเป็นลูกให้คลายจากความรู้สึกเศร้าเสียใจ และปรับตัวอยู่ร่วมกับผู้ป่วยสมองเสื่อมได้อย่างทุกข์น้อยลง มีความสุขมากขึ้น
คนที่เรารักลืมเราอาจเป็นเรื่องทำใจได้ยาก การเรียนรู้เพื่อปรับใจจะช่วยเยียวยาคนเป็นลูกให้คลายจากความรู้สึกเศร้าเสียใจ และปรับตัวอยู่ร่วมกับผู้ป่วยสมองเสื่อมได้อย่างทุกข์น้อยลง มีความสุขมากขึ้น
คนเป็นลูกจะตั้งรับอย่างไรหากแม่ลืมเรา ?
1. ยอมรับในแบบที่แม่เป็น แม่อาจเรียกเราว่า พี่ แม่ หรือคุณ เพราะความทรงจำเกี่ยวกับตัวลูกเลือนหายไป หากมองในอีกมุมหนึ่ง ความรักความผูกพันระหว่างกันนั้นมีอยู่จริง เราคือคนที่ไม่ลืมจึงเป็นคนเก็บความทรงจำอันมีค่านั้นแทนแม่
2. ใช้เวลาสร้างความผูกพันร่วมกัน ทำกิจกรรมที่แม่ชอบร่วมกัน ฟังเพลง อ่านหนังสือให้ฟัง ทำอาหาร จัดห้อง
3. สร้างความรู้สึกคุ้นเคย อาจจะใส่ชุดที่แม่เห็นคุ้นตา ใช้สบู่ แชมพู หรือน้ำหอมที่ใช้เป็นประจำ
4. ช่วยให้แม่รู้สึกอบอุ่นปลอดภัยเมื่ออยู่กับเรา บางเวลาอาจปลอบโยน จับมือ กอด หอมบ้างหากแม่ไม่ต่อต้านเมื่อสัมผัสตัว ดูตามสถานการณ์ ผู้ป่วยบางท่านอาจไม่ชอบให้โอบกอด
5. ชวนรำลึกความหลัง ด้วยภาพถ่ายครอบครัว ชวนคุยเรื่องเก่า ๆ ในอดีตให้แม่เป็นผู้เล่า ชวนฟังเพลงหรือภาพยนตร์เก่าที่แม่ชอบ
6. ถ้าแม่จำไม่ได้ว่าเราเป็นใคร หวาดระแวงเข้าใจผิดว่าเป็นคนแปลกหน้า อาจแนะนำตัวโดยบอกชื่อ แล้วอธิบายสั้น ๆ ว่าวันนี้มาเป็นคนดูแล จะช่วยทำอะไรบ้าง เพื่อช่วยสร้างความไว้วางใจ
1. ยอมรับในแบบที่แม่เป็น แม่อาจเรียกเราว่า พี่ แม่ หรือคุณ เพราะความทรงจำเกี่ยวกับตัวลูกเลือนหายไป หากมองในอีกมุมหนึ่ง ความรักความผูกพันระหว่างกันนั้นมีอยู่จริง เราคือคนที่ไม่ลืมจึงเป็นคนเก็บความทรงจำอันมีค่านั้นแทนแม่
2. ใช้เวลาสร้างความผูกพันร่วมกัน ทำกิจกรรมที่แม่ชอบร่วมกัน ฟังเพลง อ่านหนังสือให้ฟัง ทำอาหาร จัดห้อง
3. สร้างความรู้สึกคุ้นเคย อาจจะใส่ชุดที่แม่เห็นคุ้นตา ใช้สบู่ แชมพู หรือน้ำหอมที่ใช้เป็นประจำ
4. ช่วยให้แม่รู้สึกอบอุ่นปลอดภัยเมื่ออยู่กับเรา บางเวลาอาจปลอบโยน จับมือ กอด หอมบ้างหากแม่ไม่ต่อต้านเมื่อสัมผัสตัว ดูตามสถานการณ์ ผู้ป่วยบางท่านอาจไม่ชอบให้โอบกอด
5. ชวนรำลึกความหลัง ด้วยภาพถ่ายครอบครัว ชวนคุยเรื่องเก่า ๆ ในอดีตให้แม่เป็นผู้เล่า ชวนฟังเพลงหรือภาพยนตร์เก่าที่แม่ชอบ
6. ถ้าแม่จำไม่ได้ว่าเราเป็นใคร หวาดระแวงเข้าใจผิดว่าเป็นคนแปลกหน้า อาจแนะนำตัวโดยบอกชื่อ แล้วอธิบายสั้น ๆ ว่าวันนี้มาเป็นคนดูแล จะช่วยทำอะไรบ้าง เพื่อช่วยสร้างความไว้วางใจ
ข้อควรหลีกเลี่ยง
หากแม่จำเราไม่ได้ ควรหลีกเลี่ยง 3 ข้อต่อไปนี้ เนื่องจากจะทำให้ผู้ป่วยสับสน ไม่สบายใจ เสียความมั่นใจ และรู้สึกไม่ปลอดภัย
1. หลีกเลี่ยงการถกเถียงหรือพยายามแก้ความเข้าใจผิด หรือยืนยันว่าเราเป็นลูก
2. หลีกเลี่ยงการตั้งคำถามทดสอบความจำ เช่น แม่จำชื่อลูกได้ไหม ทายสิว่านี่คือใคร ตอนนี้แม่อยู่ที่ไหน ฯลฯ
3. หลีกเลี่ยงการแสดงอารมณ์รุนแรง โกรธ หรือต่อว่าทำไมจำลูกคนนี้ไม่ได้ ฯลฯ หากรู้สึกโกรธไม่พอใจซึ่งเป็นอารมณ์ปกติที่เกิดขึ้นได้ ให้เลี่ยงไปห้องอื่นก่อนสักครู่ สูดหายใจช้า ๆ ล้างหน้าเพื่อความสดชื่น ปรับอารมณ์ให้สงบลงก่อน
หากแม่จำเราไม่ได้ ควรหลีกเลี่ยง 3 ข้อต่อไปนี้ เนื่องจากจะทำให้ผู้ป่วยสับสน ไม่สบายใจ เสียความมั่นใจ และรู้สึกไม่ปลอดภัย
1. หลีกเลี่ยงการถกเถียงหรือพยายามแก้ความเข้าใจผิด หรือยืนยันว่าเราเป็นลูก
2. หลีกเลี่ยงการตั้งคำถามทดสอบความจำ เช่น แม่จำชื่อลูกได้ไหม ทายสิว่านี่คือใคร ตอนนี้แม่อยู่ที่ไหน ฯลฯ
3. หลีกเลี่ยงการแสดงอารมณ์รุนแรง โกรธ หรือต่อว่าทำไมจำลูกคนนี้ไม่ได้ ฯลฯ หากรู้สึกโกรธไม่พอใจซึ่งเป็นอารมณ์ปกติที่เกิดขึ้นได้ ให้เลี่ยงไปห้องอื่นก่อนสักครู่ สูดหายใจช้า ๆ ล้างหน้าเพื่อความสดชื่น ปรับอารมณ์ให้สงบลงก่อน
บทความที่เกี่ยวข้อง