ฝึกใจในยามสูงอายุ

มาดูกันว่าวัยสูงอายุต้องรับมือกันอะไรบ้าง

ความเปลี่ยนแปลงทางร่างกาย 
ในวัยสูงอายุมวลกระดูกและกล้ามเนื้อลดลง มีปัญหาการทรงตัว การมองเห็น การได้ยิน การรับรส การรับรู้ทางผิวหนังลดลง ผิวหนังบางลง ฟันผุและหลุดง่าย ระบบภูมิคุ้มกัน ระบบหัวใจและหลอดเลือด และระบบการทำงานต่าง ๆ ลดประสิทธิภาพลง กำลังกายน้อยลง เคลื่อนไหวช้ากว่าก่อน ปวดเมื่อย หลายคนมีโรคประจำตัว 

ความเปลี่ยนแปลงทางสมอง 
มักจะมีปัญหาความจำ ลืมข้อมูล รายละเอียด หรือเหตุการณ์เล็ก ๆ น้อย ๆ ประจำวัน ความคิดอ่านการคิดคำนวณ การตัดสินใจ และการเรียนรู้ช้าลง

ความเปลี่ยนแปลงทางอารมณ์ 
อารมณ์ไม่คงที่ อ่อนไหวง่าย มีความวิตกกังวล เหงา เบื่อ กลัวถูกทอดทิ้ง และมีโอกาสซึมเศร้า จากความเปลี่ยนแปลงของภาวะร่างกาย สถานภาพสังคม หรือความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นรอบตัว  

ความเปลี่ยนแปลงในชีวิต  
เกษียณจากงาน สถานภาพทางสังคมเปลี่ยนไป ไม่มีตำแหน่ง จากหัวหน้าครอบครัวมาเป็นสมาชิกครอบครัว การพบปะเพื่อนฝูงหรือเข้าสังคมลดลง มีเวลาว่างมากขึ้น  ขาดรายได้หรือรายได้ลดลง สูญเสียคนใกล้ชิด

ปรับใจรับความเปลี่ยนแปลง 
1. ทำความเข้าใจว่าสิ่งต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นคือความเป็นไปของธรรมชาติ เตรียมใจให้พร้อมเพื่อเผชิญกับความเปลี่ยนแปลงและความสูญเสียไม่ว่าเล็กหรือใหญ่  
2. เตรียมร่างกายให้พร้อม เลือกกินอาหารที่มีประโยชน์ ครบห้าหมู่ ปริมาณพอเหมาะ เลี่ยงหวานมันเค็ม ออกกำลังกายเหมาะกับวัยและสภาพร่างกาย นอนหลับพักผ่อนให้พอเพียง เพื่อเสริมสร้างกำลังกายให้แข็งแรง มีพลัง ช่วยเหลือตนเองได้ มีอิสระในการเลือกทำในสิ่งที่ต้องการ โดยไม่มีความเจ็บป่วยมาเป็นอุปสรรค การออกกำลังกายจะส่งผลช่วยให้อารมณ์ดีจิตใจแจ่มใส  
3. ทำความเข้าใจและยอมรับในร่างกายของตนเอง ในวัยนี้ทำอะไรช้าลงการตัดสินใจช้า การกะระยะ สายตา และการทรงตัวไม่ดีเหมือนก่อน เลี่ยงการทำอะไรเกินกำลัง เลี่ยงปีนป่ายขึ้นที่สูง ดูแลและป้องกันอันตรายต่าง ๆ เพื่อลดโอกาสเกิดอุบัติเหตุ จะได้ถนอมร่างกายให้แข็งแรงไปนาน ๆ  
4. หมั่นสำรวจอารมณ์ของตนเอง อารมณ์เสียบ่อย อะไรก็ขวางหูขวางตาไปหมด เศร้า วิตกกังวลบ่อยหรือไม่ หลายสิ่งแก้ไขเปลี่ยนแปลงไม่ได้จำเป็นต้องแก้ที่ตัวและใจของเราเอง แก้ได้ก็จะช่วยให้มีความสุขง่ายขึ้น
5. เมื่อมีเวลาว่างมากจะทำให้เหงา เศร้า เบื่อ วิตกกังวล คิดมาก ควรมีกิจกรรมหรืองานอดิเรกเพื่อความเพลิดเพลิน หรืออาจเป็นกิจกรรมที่มีโอกาสเพิ่มรายได้ ก็จะมีความสุขมากขึ้นที่พึ่งพาตนเองได้ 
6. มีสังคม ติดต่อกับญาติพี่น้อง เพื่อนฝูง  เข้าสมาคมกลุ่มความสนใจเดียวกัน หรือคบหาคนหลากหลายวัยเพื่อช่วยเปิดโลกกว้างและเปิดใจยอมรับความแตกต่างได้ง่ายขึ้น
7. ยอมรับในตัวคนอื่นอย่างที่เขาเป็น โดยเฉพาะคนใกล้ชิด คนในครอบครัว ลดการเฝ้ามองข้อบกพร่องของคนอื่น เพื่อลดโอกาสเกิดความขัดแย้ง 
8. บ้านเป็นที่ ๆ จะใช้เวลามากที่สุดเมื่อถึงวัยสูงอายุ ดูแลบ้านให้เหมาะกับการใช้ชีวิต ปลอดภัยไม่เสี่ยงอุบัติเหตุ แสงสว่างพอเพียง จุดต่าง ๆ ใช้งานสะดวก  
9. เมื่อเจ็บป่วย หรือไม่สบายใจ ขอความช่วยเหลือ ขอคำปรึกษาจากคนในครอบครัว เพื่อน  หรือปรึกษาแพทย์

อ่านเรื่องน่าสนใจเพิ่มเติม : โรคซึมเศร้าในผู้สูงอายุ